İŞLEYİŞİ HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası : 2247
Kabul Tarihi : 12/6/1979
Yayımlandığı R.Gazete: Tarih: 22/6/1979 Sayı: 16674
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 18 Sayfa: 161
1. BÖLÜM
Genel Esaslar
Mahkemenin görevi:
Madde 1 - Uyuşmazlık Mahkemesi;Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendi-
rilmiş, adli, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmaz-
lıklarını kesin olarak çözmeye yetkili ve bu kanunla kurulup görev yapan bağım-
sız bir yüksek mahkemedir.
Özel kanun uyarınca hakeme başvurulmasının zorunlu olduğu hallerde, eğer
hakemlik görevi hakim tarafından yerine getirilmiş ise bu merci, davanın konusu-
na göre, yukarıdaki fıkrada yazılı adli veya idari yargı mercilerinden sayılır.
Mahkemenin kuruluşu:
Madde 2 - Uyuşmazlık Mahkemesi bir Başkan ile oniki asıl, oniki yedek üyeden
kurulur.
Uyuşmazlık Mahkemesi, hukuk ve ceza bölümlerine ayrılır.Hukuk Uyuşmazlıkları
Hukuk Bölümünde, Ceza Uyuşmazlıkları Ceza Bölümünde karara bağlanır.
Her bölüm, bir Başkan ile altı asıl üyeden kurulur. Birlikte toplanan Hukuk
ve Ceza Bölümleri, Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulunu teşkil ederler.
Uyuşmazlık mahkemesi Genel Kurulu, bu Kanunla belli edilen görevleri yerine
getirir ve ayrıca bölümler arasında çıkan olumsuz görev uyuşmazlıklarında görev-
li bölümü belli eder.
Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, Anayasa Mahkemesince kendi asıl ve yedek üye-
leri arasından seçilir. Bölümler ve Genel Kurul, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanının
Başkanlığı altında toplanır.
(Değişik: 21/1/1982 - 2592/1 md.) Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümüne,Yargı-
tay Hukuk Genel Kurulu ile Danıştay Genel Kurulunca kendi Başkan ve üyeleri ara-
sından gösterecekleri iki kat aday arasından ikişer asıl,ikişer yedek üye Hakim-
ler ve Savcılar Yüksek Kurulunca; Askeri Yüksek idare Mahkemesi Genel Kurulunca
askeri hakim sınıfından olan daire başkan ve üyeleri arasından gösterilecek iki
kat aday arasından iki asıl, iki yedek üye Devlet Başkanınca seçilir.
(Değişik: 21/1/1982 - 2592/1 md.) Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümüne, Yargı-
tay Ceza Genel Kurulunca kendi başkan ve üyeleri arasından gösterilecek iki kat
----------------------------
(1) Bu Kanunun 13/5/1981 tarihli ve 2461 sayılı Kanuna aykırı hükümleri anılan
Kanunun 25 inci maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
aday arasından üç asıl, üç yedek üye Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca; As-
keri Yargıtay Genel Kurulunca daire başkan ve üyeleri arasından gösterilecek iki
kat aday arasından üç asıl, üç yedek üye Devlet Başkanınca seçilir.
Bölümlerde ve Genel Kurulda toplantı yetersayısı, asıl üyelerin mazeretleri
halinde yedek üyeler alınmak suretiyle sağlanır.
Başkanın görevi:
Madde 3 - Uyuşmazlık Mahkemesi işlerinin yönetim ve yürütülmesi başkanın
ödevidir. Uyuşmazlık Mahkemesini Başkan temsil eder.
Başkanın mazereti halinde Anayasa Mahkemesince kendi asıl ve yedek üyeleri
arasından dönem başında seçilip görevlendirilecek bir üye Uyuşmazlık Mahkemesi
Başkanına vekalet eder.
Başkan ve üyelerin görev süresi:
Madde 4 - Uyuşmazlık Mahkemesinin Başkan ve üyeleri, dört yıllık bir dönem
için seçilirler; ancak yeni seçim tamamlanıncaya kadar eski kurulun görevi devam
eder.
Dönem içinde açılacak Başkanlık veya üyeliklere aynı usulle yenileri seçi-
lir. Bu suretle seçilenler, yerine seçildikleri hakimin süresini tamamlarlar.
(Değişik: 21/1/1982 - 2592/2 md.) Görev süresi sona eren Başkan bir dönem
daha seçilebilir. Üyelerin ise yeniden seçilmeleri mümkündür.
Seçimler, dört yıllık dönemin bittiği yılın Temmuz ayında yapılır. Seçimi
tamamlanan yeni kurul, 6 Eylül`de göreve başlar.
Mahkemenin toplanma yeri, tarihi ve toplanma dönemi:
Madde 5 - Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk ve Ceza bölümleri ile Genel Kurulu,
Başkanın çağrısı üzerine, Başkentte, mahkeme için ayrılan yerde toplanır. Top-
lantının gündemi toplantıdan en az üç gün önce, raporlarla birlikte üyelere ve
uyuşmazlıkla ilgili Başsavcı veya Başkanunsözcülerine dağıtılır.
Başkan, mahkemeye gelen işlerden tutuklu, tedbirli olanlarla yürütmenin dur-
durulması istemli bulunanlar gibi acele nitelikte olanların adli tatilden önce
bitirilmesi için gerekli tedbirleri alır.
Toplantı dönemi, her yıl 6 Eylül`de başlar, 19 Temmuz`da biter.
Başsavcıların düşüncelerini bildirmeleri ve toplantıya katılmaları:
Madde 6 - (Değişik: 21/1/1982 - 2592/3 md.)
İlgili Başsavcılar veya görevlendirecekleri yardımcıları, gerekli gördükle-
rinde veya Mahkemece gerekli görülen durumlarda yazılı olarak düşüncelerini bil-
dirirler veya toplantılarda sözlü açıklamalarda bulunurlar, oya katılmazlar.
Dava ve işlere bakmanın caiz olmadığı haller:
Madde 7 - Uyuşmazlık Mahkemesi Başkan ve Üyeleri;
1. Kendilerine ait olan veya kendilerini ilgilendiren dava ve işlere;
2. Aralarında evlilik bağı kalkmış olsa bile eşinin, kan veya sıhriyet yö-
nünden usul ve füruunun, dördüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan yönünden
ve sıhriyeti doğuran evlilik kalkmış olsa bile üçüncü dereceye kadar (bu derece
dahil) sıhriyet yönünden civar hısımlarının veya aralarında evlatlık bağı bulu-
nan kimselerin dava ve işlerine;
3. Dava ve iş sahiplerinin vekili, vasisi veya kayyumu sıfatıyla hareket
ettiği dava ve işlere;
4. Hakim, savcı, hakem sıfatıyla bakmış veyahut tanık veya bilirkişi olarak
beyanda bulunmuş olduğu dava ve işlere;
5. İstişari mütalaa ve kanaat beyan etmiş olduğu dava ve işlere;
Bakamazlar.
Çekinme:
Madde 8 - Uyuşmazlık Mahkemesi Başkan ve üyelerinin 7 nci maddede yazılı se-
beplere dayanarak davaya veya işe bakmaktan çekinmeleri halinde, uyuşmazlık mah-
kemesi,çekinme isteğinde bulunan başkan ve üye katılmaksızın konu hakkında kesin
karar verir.
Mahkeme kurulunun toplanmasına engel olacak sayıda başkan ve üyenin çekinmek
istemesi halinde, ancak toplanma nisabını ortadan kaldırmayacak sayıda başkan ve
üyenin çekinme isteği kabul edilebilir.
Başkan ve üyelerin reddi:
Madde 9 - Uyuşmazlık Mahkemesi Başkan ve üyeleri, tarafsız kalamıyacakları
kanısını haklı kılan hallerin varlığı iddiasıyla reddolunabilir.
Uyuşmazlık Mahkemesi Başkan ve üyelerinin reddine ilişkin istemler, reddedi-
len üye katılmaksızın bölümlerce incelenir. Bölümler ret konusunda kesin karar
verir.
Ret şahsidir. Bölümlerin toplantılarını engelleyen toplu ret istemleri din-
lenmez.
2. BÖLÜM
Uyuşmazlık Mahkemesine Başvurma Yolları ve İnceleme Kuralları
Olumlu görev uyuşmazlığı çıkarma:
Madde 10 - Görev uyuşmazlığı çıkarma; adli, idari ve askeri bir yargı merci-
inde açılmış olan davada ileri sürülen görev itirazının reddi üzerine ilgili
Başsavcı veya Başkanunsözcüsü tarafından görev konusunun incelenmesinin Uyuşmaz-
lık Mahkemesinden istenmesidir.
Yetkili Başsavcı veya Başkanunsözcüsünün Uyuşmazlık Mahkemesinden istekte
bulunabilmesi için, görev itirazının, hukuk mahkemelerinde en geç birinci otu-
rumda, ceza mahkemelerinde delillerin ikamesine başlamadan önce; idari yargı
yerlerinde de dilekçe ve savunma evresi tamamlanmadan yapılmış olması ve yargı
yerlerinin de kendilerinin görevli olduklarına karar vermiş bulunmaları şarttır.
Görev itirazının yargı merciince yerinde görülerek görevsizlik kararı veri-
mesi halinde, görev konusunun Uyuşmazlık Mahkemesince incelenebilmesi, temyizen
bu kararın bozulmuş ve yargı merciince de bozmaya uyularak görevli olduğuna ka-
rar verilmiş bulunmasına bağlıdır.
Uyuşmazlık çıkarma isteminde bulunmaya yetkili makam; reddedilen görevsizlik
itirazı adli yargı yararına ileri sürülmüş ise Cumhuriyet Başsavcısı, idari yar-
gı yararına ileri sürülmüş ise Danıştay Başkanunsözcüsü, askeri ceza yargısı ya-
rarına ileri sürülmüş ise Askeri Yargıtay Başsavcısı, Askeri İdari Yargı yararı-
na ileri sürülmüş ise bu mahkemenin Başkanunsözcüsüdür.
Görev itirazının reddine ilişkin karara karşı itiraz yolunun açık bulunduğu
ceza davalarında ret kararı kesinleşmeden uyuşmazlık çıkarma istenemez.
Uyuşmazlık çıkarılamayacak haller:
Madde 11 - Aşağıdaki hallerde uyuşmazlık çıkarılamaz.
a) Anayasa Mahkemesinin Yüce Divan sıfatıyla baktığı davalarda.
b) Anayasa Mahkemesine açılan siyasi partilerin kapatılması davalarında.
Yargı merciince yapılacak işlemler:
Madde 12 - Görev itirazında bulunan kişi veya makam, itirazın reddine iliş-
kin kararın verildiği tarihten, şayet bu kararın tebliği gerekiyorsa tebliğ ta-
rihinden, itiraz yolu açık bulunan ceza davalarında ise ret kararının kesinleş-
tiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde, uyuşmazlık çıkarılmasını istemeye
yetkili makama sunulmak üzere iki nüsha dilekçeyi itirazı reddeden yargı mercii-
ne verir.
Bu yargı mercii, dilekçenin bir nüshasını ve varsa eklerini yedi gün içinde
cevabını bildirmesi için diğer tarafa tebliğ eder. Tebligat yapılan taraf, süre-
si içinde bu yargı merciine cevabını bildirmezse, cevap vermekten vazgeçmiş sa-
yılır.
Yargı mercii, itiraz dilekçesi üzerine verdiği itirazı ret kararını kaldıra-
rak görevsizlik kararı vermediği takdirde kendisine verilen dilekçeyi, alınan
cevabı ve varsa belgeleriyle birlikte görevsizlik itirazının reddine ilişkin ka-
rar ile dayanağı belgenin asıl veya örneklerini uyuşmazlık çıkarmak isteminde
bulunmaya yetkili makama gönderir.
Bir davada uyuşmazlık çıkarılması için yalnız bir kez başvurulabilir.
Uyuşmazlık çıkarma isteminde bulunmaya yetkili makamca yapılacak işlemler:
Madde 13 - Uyuşmazlık çıkarma konusundaki dilekçe ile ekleri kendisine ola-
şan yetkili makam, gerekirse gelen dilekçedeki veya eklerindeki eksiklikleri ta-
mamlattıktan sonra, uyuşmazlık çıkarmaya yer olmadığı sonucuna varırsa, istemin
reddine karar verir. Bu karar, ilgili kişilere veya makama ve ilgili yargı mer-
ciine, hemen tebliğ olunur. Bu karara karşı hiç bir yargı merciine başvurulamaz.
Uyuşmazlık çıkarılmasını gerekli gördüğü durumlarda yetkili makam, dilekçe
ve eklerinin kendisine ulaştığı tarihten, şayet eksiklikleri tamamlatmak yoluna
gitmiş ve bu erekle gönderdiği yazıları on gün geçmeden postaya vermiş ise ek-
sikliklerin tamamlandığı tarihten başlayarak en geç on gün içinde düzenleyeceği
gerekçeli düşünce yazısını, kendisine gönderilen dilekçe ve ekleri ile birlikte
Uyuşmazlık Mahkemesine yollar ve ayrıca Uyuşmazlık Mahkemesine başvurduğunu il-
gili yargı merciine hemen bildirir.
Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, düşünce yazısıyla eklerini, görevsizlik itira-
zını reddeden yargı merciine göre ilgili bulunan Başsavcı veya Başkanunsözcüsüne
tebliğ edebilir. Tebliği alan makam karşılık vermek isterse, yedi gün içinde ya-
zılı karşılığını vermekle görevlidir.
Olumsuz görev uyuşmazlığı:
Madde 14 - Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi
için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konu-
su ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda ver-
dikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir.
Bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi, ancak davanın taraflarınca ve ceza dava-
larında ise ayrıca ilgili makamlarca ileri sürülebilir.
Yargı merciince yapılacak işlemler:
Madde 15 - (Değişik: 21/1/1982 - 2592/4 md.)
Olumsuz görev uyuşmazlıklarında dava dosyası:
a) Ceza davalarında son görevsizlik kararını veren mahkemece, bu kararın ke-
sinleşmesinden sonra doğrudan doğruya,
b) Diğer davalarda son görevsizlik kararını veren mahkemece bu kararın ke-
sinleşmesinden sonra, taraflardan birinin istemi üzerine,
Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir ve görevli mahkemenin belirlenmesi iste-
nir.
Uyuşmazlık Mahkemesince yapılacak işlemler:
Madde 16 - (Değişik: 21/1/1982 - 2592/5 md.)
Uyuşmazlık Mahkemesi, olumsuz görev uyuşmazlığı ile ilgili dosyaların ilk
incelemesi sırasında ve gerekli gördüğü hallerde ilgili Başsavcıların görüşünü
de alarak, görevli yargı merciini belirten kararını verir.
Olumlu görev uyuşmazlığı ve uygulanacak usul:
Madde 17 - Olumlu görev uyuşmazlığı;adli, idari ve askeri yargıya bağlı ayrı
iki yargı merciine açılan ve tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davalarda bu
yargı mercilerinin her ikisinin kendilerini görevli sayan kararlar vermiş olma-
ları, görev kararlarına karşı itiraz yolunun açık olduğu ceza davalarında bu ka-
rarların kesinleşmiş bulunması durumunda meydana gelir.
Olumlu görev uyuşmazlığının çözülmesinde olumsuz görev uyuşmazlıklarına
ilişkin usul kuralları uygulanır.
(Üçüncü fıkra Mülga: 21/1/1982 - 2592/9 md.)
Uyuşmazlık Mahkemesi kararlarını bekleme ve sürelerin durması:
Madde 18 - Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulduğu resmi yazı ile kendisine bil-
dirilen yargı mercii, görev konusunda Uyuşmazlık Mahkemesince bir karar verilin-
ceye kadar davanın görülmesini geri bırakır. Bu takdirde zamanaşımı süreleriyle
öbür kanuni veya hakim tarafından verilen süreler, işin yeniden incelenmesine
başlanacağı güne kadar durur.
Şu kadar ki, Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulduğunu bildiren yazının alındığı
günden başlamak üzere altı ay içinde bu Mahkemenin kararı gelmezse yargı mercii
davayı görmeye devam eder. Ancak, esas hakkında son kararı vermeden Uyuşmazlık
Mahkemesinin kararı gelirse yargı mercii bu karara uymak zorundadır.
Uyuşmazlık çıkarılacağı bildirilerek yargı merciinden davaya bakmanın erte-
lenmesi istenemez.
Yargı merciilerinin uyuşmazlık mahkemesine başvurmaları:
Madde 19 - Adli, idari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya ke-
sinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye baş-
layan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren
merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin
belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini
Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.
(Değişik: 21/1/1982 - 2592/6 md.) Mahkemenin gerekçeli kararı, dava dosyası
ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir.
Temyiz incelemesi yapan yargı merciilerinin Uyuşmazlık Mahkemesine başvurma-
ları:
Madde 20 - Daha önce Uyuşmazlık Mahkemesince yargı mercii belirtilmemiş olan
bir davada temyiz incelemesi yapan yüksek mahkeme, davanın, davaya bakan mahke-
menin görevi dışında olduğu kanısına varırsa, incelediği kararı bozacak yerde,
incelemeyi erteleyerek yargı merciinin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine
başvurmaya karar verebilir.
(İkinci fıkra Mülga: 21/1/1982 - 2592/9 md.)
Mahkemelerin başvurmalarının incelenmesinde uygulanacak usül:
Madde 21 - Yukarıdaki maddeler uyarınca mahkemelerin gönderdikleri işlerin
incelenmesinde Uyuşmazlık Mahkemesince, olumsuz görev uyuşmazlıkları ile ilgili
usul kuralları uygulanır.
Hukuk davalarında tedbirlerin devamı, sona ermesi ve uyuşmazlık durumunda
tedbir kararı vermeye yetkili yargı mercii:
Madde 22 - Hukuk davalarında adli veya idari yargı mercilerince verilmiş
bulunan ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve özellikle yürütmenin durdurulması
kararları, Uyuşmazlık Mahkemesinin kararına kadar geçerli kalacağı gibi bu ka-
rarları veren yargı merciinin görevsizliğine ilişkin Uyuşmazlık Mahkemesi karar-
larının davacıya bildirilmesinden sonra da, görevi belli edilen yargı merciince
kaldırılmadıkça, altmış gün süre ile devam eder.
Kendisine karşı tedbir kararı verilmiş bulunanın isteği üzerine, görev konu-
sunda son kararı veren yargı mercii bu tedbirlerin kaldırılmasına veya dağişti-
rilmesine karar verebilir.
Süreye bağlı bir tedbir kararının birinci fıkrada anılan zamandan önce süre-
si dolarsa, göreve ilişkin son kararı veren yargı mercii, kararı almış olanın
isteği ile, tedbir süresini uzatabilir.
Tedbir kararı bulunmayan bir işte, birinci fıkrada belli edilen süre içinde
usulünce tedbir kararı vermeye de görev konusunda son kararı veren yargı mercii,
yetkilidir.
Bu maddenin 2,3 ve 4 üncü fıkralarında anılan kararları, uyuşmazlık çıkarma
durumunda, görevsizlik itirazını reddeden yargı mercii, yargı merciinin Uyuşmaz-
lık Mahkemesine başvurması durumunda ise o yargı mercii verebilir.
Ceza davalarında tedbirler:
Madde 23 - Ceza davalarında koruma veya başkaca güvenlik altına alma,el koy-
ma, zor alım gibi tedbirlere konu olan şeyler ve belgeler, yurt dışına çıkarıl-
ması yasaklanmış şeylerle, yurt dışına çıkması yasak edilmiş kişilere ilişkin
kararları, değiştirmeye veya kaldırmaya veya ilk kez vermeye görev konusunda son
kararı veren yargı mercii görevlidir.
Anılan yargı mercii, tutuklulara Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 112 veya
Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununun 75 inci maddesini uygu-
layacağı gibi tutuklamaya ilişkin başvurmaları da karara bağlar.
Uyuşmazlık çıkarma durumlarında görev itirazını reddeden, yargı merciinin
Uyuşmazlık Mahkemesine başvurduğu durumlarda ise Uyuşmazlık Mahkemesine başvuran
yargı mercii, yukarıki fıkralar hükmünü uygular.
3. BÖLÜM
Hüküm Uyuşmazlığı
Madde 24 - (Değişik birinci fıkra: 21/1/1982 - 2592/7 md.) 1 nci maddede
göterilen yargı mercilerinden en az ikisi tarafından, görevle ilgili olmaksızın
kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş, aynı konuya ve sebebe ilişkin, tarafla-
rından en az biri aynı olan ve kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yeri-
ne getirilmesi olanaksız bulunan hallerde hüküm uyuşmazlığının varlığı kabul
edilir.
Ceza kararlarında; sanığın, fiilin ve maddi olayların aynı olması halinde
hüküm uyuşmazlığı var sayılır.
İlgili kişi veya makam Uyuşmazlık Mahkemesine başvurarak hüküm uyuşmazlığı-
nın giderilmesini istiyebilir. Bu halde olumsuz görev uyuşmazlığının çıkarılması
ile ilgili 15 ve 16 ncı maddelerdeki usul kuralları uygulanır.
Hüküm uyuşmazlıklarında uygulanacak inceleme kuralları:
Madde 25 - Hukuk alanındaki hüküm uyuşmazlıklarında Uyuşmazlık Mahkemesi,
Danıştay Yargılama usulünün bu kanuna aykırı olmayan hükümlerini uygulamak sure-
tiyle anlaşmazlığın esasını da karara bağlar.
Ceza alanındaki hüküm uyuşmazlıklarında Uyuşmazlık Mahkemesi, Ceza Muhakeme-
lari Usulü Kanununun bu kanuna aykırı olmayan hükümlerini uygular ve esasa iliş-
kin bir karar vermeksizin sadece o davayı hangi ceza mahkemesinin görüp karara
bağlaması gerektiğini belirtmek suretiyle anlaşmazlığı çözer. Kazanılmış haklar
saklı tutulur.
Uyuşmazlık Mahkemesi hüküm uyuşmazlıklarını dosya üzerinde inceleyerek kara-
ra bağlar. Gerekli gördüğü hallerde veya istek üzerine tarafları dinleyebilir.
4. BÖLÜM
Uyuşmazlık Mahkemesi Görüşmeleri ve Kararları
Bölümlerin ve Genel Kurulun toplanma ve karar verme koşulları ve incelemele-
rin kağıtlar üzerinde yapılması:
Madde 26 - Hukuk ve Ceza Bölümlerinde ve Genel Kurulda, üye tam sayısı hazır
bulunmadıkça görüşmelere başlanamaz ve karar verilemez. Eksik üyenin yeri o üye-
nin geldiği yargı merciinin yedek üyesi ile, bu olmadığı takdirde başka bir ye-
dek üye ile doldurulur. Mahkeme, her toplantı dönemi başında, yıllık çalışma
planını yapar.
Bölümlerde ve Genel Kurulda incelemeler dosya üzerinde yapılır ve bu kanunda
belli edilenler dışında çoğunlukla karar verilir.
İncelemede izlenecek sıra:
Madde 27 - Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlık-
larına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan
veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder.
Kararların bildirilmesi:
Madde 28 - Uyuşmazlık Mahkemesi, vereceği bütün kararların sonuçlarını ilgi-
li Başsavcı ve Başkanunsözcüsüne, görev uyuşmazlığının çözülmesi için kendisine
başvuran yargı merciine, kararı beklemesi için yazı yazılmış bulunan yargı mer-
ciine veya mercilerine uyuşmazlığın çözülmesi için başvurmuş olan kişilere veya
makamlara hemen tebliğ eder.
İlgili yargı mercileri ile bütün makam, kuruluş ve kişiler; mahkeme kararla-
rına uymak, geciktirmeksizin onları uygulamakla ödevlidirler.
Gerekçeli kararın birer örneği de birinci fıkrada yazılı yerlere ve kişilere
gönderilir.
Kararların kesinliği ve yayınlanması:
Madde 29 - Bölümlerin ve Genel Kurulun kararları kesindir. İlke kararları
ile Başkanın uygun göreceği Bölümlerin kararları Resmi Gazete`de yayımlanır.
Kararlar arasındaki çelişmelerin giderilmesi:
Madde 30 - Uyuşmazlık Mahkemesi Bölümlerinin kararları arasındaki çelişme-
ler, Genel Kurulca verilecek ilke kararları ile giderilir.
İlke kararları gerekçesiyle açıklanır.
İlk toplantıda ilkeye ilişkin kararlar üçte iki çoğunlukla verilir. Bu ço-
ğunluk sağlanmazsa ikinci toplantıda salt çoğunlukla yetinilir. Bir işte, bölüm-
lerin yerleşmiş içtihadında aykırı bir çoğunluğun gerçekleşmesi durumunda dahi
ilke kararı verilmesi zorunludur.
Bir ilke kararının değişmesi veya kaldırılması yeni bir ilke kararıyla olur.
İlke kararına yer olup olmadığına bölümler karar verir. Başkan, konuyu ra-
portörlere veya üyelerden birine incelettirebilir.
Bölümlerin ilke kararını gerekli görmesi halinde, Başkan çelişme doğuran ka-
rarları veya kökleşmiş içtihadı gösteren kararlardan biriyle yeni çoğunluğun gö-
rüşünü ve çelişme gerekçesini kapsayan bir yazıyı, istemde bulunandan başka baş-
savcı ve Başkanunsözcülerine, belirteceği bir sürede görüşlerini bildirmek üzere
yollar. İlke kararının görüşülmesi için üyelere dağıtılan Gündeme Başsavcı ve
Başkanunsözcülerinin süresi içinde verdikleri karşılıklarla onlara gönderilen
yazı ve kararların örnekleri de eklenir. Gündemin dağıtıldığı gün ile görüşme
günü arasında geçecek sürenin acele işler dışında 15 günden az olmaması gerekir.
Görev konusundaki ilke kararları; Uyuşmazlık Mahkemesini ve bütün yargı mer-
cilerini, hüküm uyuşmazlıkları dolayısıyla verilecek esasa ilişkin ilke kararla-
rı ise yalnız Uyuşmazlık Mahkemesini bağlar.
5. BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Raportörlük:
Madde 31 - Uyuşmazlık Mahkemesine, çalışmalarında yardımcı olmak üzere, Baş-
kanın takdir edeceği yeter sayıda geçici raportör verilir.
Geçici raportörler, hakimlikte veyahut Hakimler Kanunu gereğince hakimlik ve
savcılık sınıflarından sayılan hizmetlerde en az dört yılını ikmal etmiş ve üs-
tün başarısıyla Uyuşmazlık Mahkemesinde yararlı olacağı anlaşılanlarla, aynı
niteliği haiz Danıştay yardımcıları, kanunsözcüleri, askeri hakimler ve savcılar
arasından Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanının isteği ve ilgilinin muvafakatı üzeri-
ne, mensup oldukları müesseselerin yetkili mercileri tarafından geçici olarak
görevlendirilirler. Bunların özlük işlerinde mensup oldukları mesleklere ait hü-
kümler uygulanır ve raportörlükte geçirdikleri süreler mesleklerinde geçmiş sa-
yılır. Ancak, terfilerinde Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı tarafından verilecek ya-
zılı bilgi esas olur.
Askeri hakimler ve savcılar arasından atanacak geçici raportörler hakkında
subay sicil belgesi sırasıyla, Milli Savunma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Müs-
teşar ve Milli Savunma Bakanı tarafından düzenlenir. Bu sicilin düzenlenmesinde
Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı tarafından subay sicil formu esaslarına göre veri-
lecek kanaat notu gözönünde bulundurulur.
Geçici raportörlerin görevlerini Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı belli eder.
Başkan gerekli görürse, dosyayı raporu düzenlemek, üzere bir üyeye dahi verebi-
lir. Raporlarda, raporun yazanın doğru bulduğu sonuca ilişkin gerekçeli düşünce-
si de gösterilir.
Yazı işleri ve diğer görevliler:
Madde 32 - Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanının isteği ve inhası üzerine Adalet
Bakanlığınca atanacak bir görevli Başkanlık Sekreterliği görevini yerine getirir
ve Anayasa Mahkemesi binasında görev yapar.
Başkanın isteği ve inhası üzerine Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Aske-
ri Yüksek İdare Mahkemesi ve Adalet Bakanlığınca atanacak ikişer katipten oluşa-
cak büro tarafından da Uyuşmazlık Mahkemesinin kalem ve yazı işleri yürütülür.
Bunlardan Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinden alınacak sivil
katiplerin atama işlemleri, Uyuşmazlık Mahkemesindeki işlerin öteki görevlilerce
üstesinden gelinemediğinin Başkanca takdir edilerek bildirilmesi üzerine yapı-
lır.
Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanının görevlendireceği bir katip, Uyuşmazlık Mah-
kemesi Yazı İşleri Müdürlüğü görevini yapar.
Mahkemenin mübaşirlik, dağıtım ve temizlik işleri ile bu mahkemeye ait araç-
ların şoförlük hizmetleri Adalet Bakanlığınca atanacak görevliler tarafından yü-
rütülür.
Bu maddede yazılı olan görevlilerin özlük işlerinde mensup oldukları meslek-
lere ait hükümler uygulanır ve bu mahkemede geçirdikleri süreler mesleklerinde
geçmiş sayılır; ancak, terfilerine Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı tarafından veri-
lecek yazılı bilgi esas olur.
Başkan, görevlilerin hangi işlere bakacaklarını belli etmek ve hizmetinden
yararlanılamıyanları geldikleri kurumlara göndermek yetkisine sahiptir.
Tebligat işlemleri:
Madde 33 - Bu kanun gereğince yapılacak tebligat işlerinde 7201 sayılı Teb-
ligat Kanunu hükümleri uygulanır.
Vergi ve harç bağışıklığı:
Madde 34 - Uyuşmazlık Mahkemesinde karar bağlanacak işler için verilecek di-
lekçeler, layihalar, yazılar veya belgelerden, mahkemenin işlemlerinden, karar-
larından veya mahkemece yahut mahkemeden istenilecek belge veya karar örnekle-
rinden herhangi bir vergi veya harç alınmaz.
Mahkemenin ve başsavcılar ile başkanunsözcülerinin bilgi ve belge isteme
yetkileri:
Madde 35 - Uyuşmazlık Mahkemesi; incelediği işlerde, bütün organ, makam veya
kuruluşlarla doğrudan doğruya yazışmaya girebilir ve onlardan her türlü bilgi
veya belgeyi yada belgelerin onanmış örneklerini isteyebilir. Bilgi veya belge-
nin verilmesinden, ancak 521 sayılı Danıştay Kanununda gösterilen şartlar altın-
da kaçınılabilir.
Uyuşmazlık Mahkemesiyle ilgili işlem yapan başsavcılar veya başkanunsözcüle-
ri de yukarıdaki fıkrada yazılı yetkileri kullanırlar.
Anayasa Mahkemesi kararları dolayısıyla Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulma-
ması ve Anayasa Mahkemesi kararlarının yargı mercilerini bağlayıcılığı:
Madde 36 - Anayasa Mahkemesinin Yüce Divan olarak verdiği görev konusundaki
kararlar dolayısıyla Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulamaz.
Bütün yargı mercileri, Aanayasa Mahkemesinin Yüce Divan olarak görev konu-
sunda verdiği kararlara, kendilerinin Anayasa Mahkemesinin kararı ile çatışan
kesin veya kesinleşmiş bir kararı bulunsa bile, uymak zorundadırlar.
Hüküm uyuşmazlığı durumunda yalnızca Anayasa Mahkemesi kararı gözönünde tu-
tulur ve uygulanır.
KANUNLAR, ŞUBAT 1989 (EK - 3)
Davaya katılanların taraf sayılması:
Madde 37 - Bir ceza davasına usulünce katılanlar dahi bu kanuna göre taraf-
lara tanınan yetkileri kendisiyle birlikte işlem yapacakları tarafa veya savcıya
bağlı olmaksızın kullanabilirler.
Ödenecek ücretler:
Madde 38 - (Değişik: 23/12/1988 - KHK - 351/12 md.)
Başkanın mazereti halinde Uyuşmazlık Mahkemesine başkanlık edene, toplantıya
katılan Başsavcılara veya görevlendirecekleri savcılara, Uyuşmazlık Mahkemesinin
asil ve yedek üyelerine; katılacakları her toplantı günü için aylık ve ödenekle-
rinden ayrı olarak ikiyüz gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı
ile çarpımı sonunda bulunacak miktarda ödenek verilir. Bu gösterge rakamı ayda
sekizyüz puanı geçemez. Bu ödenek damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi
tutulmaz.
Uyuşmazlık Mahkemesinin raportörlerine aylık ve ödeneklerinden ayrı olarak
her ay ikiyüz gösterge rakamının bütçe kanunu ile tesbit edilen katsayının çar-
pımı ile bulunacak miktarda ödenek verilir.
Araç, gereç ve sair ihtiyaçlar:
Madde 39 - Uyuşmazlık Mankemesinin araç, gereç ve sair ihtiyaçları ile Baş-
kan, Başkanın mazereti halinde Uyuşmazlık Mahkemesine Başkanlık eden üyeye,
Başsavcı, Başkanunsözcüsü ile yardımcılarına, Uyuşmazlık Mahkemesinin asıl ve
yedek üyelerine ve raportörlerine verilen ücret Adalet Bakanlığı Bütçesine ekle-
necek ödeneklerden karşılanır.
Kaldırılan hükümler:
Madde 40 - 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin Uyuşmazlık Mahkeme-
siyle ilgili hükümleri ve 9 Temmuz 1945 günlü 4783 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesi
Kurulması hakkındaki Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
Ek Madde 1 - (Ek: 21/1/1982 - 2592/8 md.)
Bu Kanunun çeşitli maddelerinde geçen Başkanunsözcüsü deyimi, yerine göre,
Danıştay Başsavcısı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcısını, Danıştay yar-
dımcıları deyimi Danıştay tetkik hakimlerini, kanunsözcüleri deyimi Danıştay
savcılarını ifade eder.
Geçici maddeler:
Geçici Madde 1 - Bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce Yüce Divan olarak
Anayasa Mahkemesiyle adli yargı mercileri arasında çıkan görev uyuşmazlıkların-
da, 36 ncı madde hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 2 - A) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce, 4788 sayılı Kanun
uyarınca Danıştay Başkanunsözcülerine veya Uyuşmazlık Mahkemesine intikal etmiş
veya bakan veya valilerce Danıştay Başkanunsözcülüğüne yollanmış olumlu görev
uyuşmazlıklarına ilişkin işlerle, aynı yasanın 9 uncu maddesinde belirtilen
onbeş günlük süre geçmemiş veya bu süre içinde Danıştay Başkanunsözcülüğüne gön-
derilmiş istemler eski kanun hükümlerine tabi kalırlar ve o kanun dairesinde
işlem görürler.
Şu kadar ki, bu işler Hukuk Bölümünde karara bağlanır.
B) 4788 sayılı Kanun uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarma yetkisi ta-
nınmayanlara karşı hukuk mahkemelerinde açılan davalarda, daha önce görev iti-
razında bulunulmuş olsun veya olmasın, işin karara bağlandığı güne kadar olumlu
görev uyuşmazlığı çıkarılabilir.
C) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, görülmekte olan ceza davalarında
veya idari yargı yerlerindeki davalarda 10 uncu maddenin 2 nci fıkrasında öngö-
rülen evrelere geçmişse, işin karara bağlandığı güne kadar olumlu görev uyuşmaz-
lığı çıkarılabilir.
Geçici Madde 3 - Bu kanunun yürürlüğe girmesinden sonra seçilecek ilk kuru-
lun göreve başlaması tarihinden 6 Eylül`e kadar geçecek süre, 4 yıllık görev sü-
resinin hesabında gözönünde tutulmaz ve bu kurul dönem başında göreve başlamış
sayılır.
Geçici Madde 4 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Uyuşmazlık Mahkeme-
sinde bulunan eski defter ve dosyalar Mahkemenin arşivinde saklanır.
Geçici Madde 5 - 2 ve 3 ncü maddelere göre Uyuşmazlık Mahkemesi Başkan ve
üyelerinin seçimi 31 ve 32 nci maddelere göre raportörlerin ve kalem örgütünün
oluşturulması işlemlerine hemen başlanır. Şu kadar ki eski Başkan ve üyelerin ve
raportörlerle memurların görevleri kanunun tümü yürürlüğe girdiği güne kadar de-
vam eder.
Yürürlük:
Madde 41 - Bu Kanunun geçici 5 nci maddesi yayımı, diğer maddeleri yayımı
tarihinden 2 ay sonra yürülüğe girer.
Yürütme:
Madde 42 - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
2247 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE
Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın
Yürürlükten Kaldırılan ---------------------------------
Kanun veya Kanun Hükümleri Tarihi Sayısı Maddesi
-------------------------------------- ---------- --------- -----------
2247 sayılı Kanunun; 17 inci maddesinin üçüncü
fıkrası ile 20 nci maddesinin ikinci fıkrası 21/1/1982 2592 9
Aynı Kanunun 38 inci maddesinin birinci fıkrası 26/6/1984 KHK 241 40
KANUNLAR, ŞUBAT 1989 (EK - 3)
2247 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler Yürürlüğe giriş tarihi
-------------- ----------------------------------------- ----------------------
2461 - 14/5/1981
2592 - 27/1/1982
KHK/241 - 1/7/1984 ta-
rihinden ge-
çerli olmak
üzere
29/6/1984
KHK/293 - 23/10/1987
KHK/305 - 11/1/1988
KHK/351 2, 7, 15, 16 ve 20 Yayımı olan
30/12/1988 tarihini
takibeden aybaşı
3, 5, 9, 10, 11, 12, 17 15/1/1989
ve 18
Diğer hükümleri 30/12/1988
